مسئولیت مدنی ناشی از عیب تولید با رویکردی بر تولید محصولات تراریخته (به همراه مطالعه‌ای تطبیقی)

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فقه و حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی تهران

2 دانشیار دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس

3 استاد و رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

عدالت که از اصلی‌ترین گزاره‌های حقوق به‌شمار می‌آید اقتضاء می‌کند تا در بررسی‌های حقوقی خویش که نهایتاً نیز ممکن است، نتایج این تحقیقات برای سفر به وادی قانونگذاری رخت بربندد و به قوانین لازم‌الاجرا بدل شود، از قشر آسیب‌پذیر جامعه دفاعی به غایت مطلوب، ارائه نماییم. شناسایی نهاد مسئولیت ناشی از عیب تولید یکی از نتایج مفروض دانستن گزاره پیش گفته است‌، مسئولیتی که از قواعد سنتی ضمان رهیده و در وادی عدالت ولو با نادیده انگاشتن برخی از اصول و قواعد آرمیده است‌، در این نوع خاصی از مسئولیت مصرف‌کننده جایگاه ویژه‌ای دارد و قانونگذار در تلاش است تا بتواند از منافع او در برابر تولید‌کننده حمایت کند، و از طرفی تولید‌کننده را مسئول مطلق قلمداد نکند؛ زیرا مصالح اقتصادی و نیاز جوامع به توسعه روی برتافتن نسبت به حمایت از تولید‌کننده را نیز برنمی‌تابد‌، این رویکرد در تولید محصولات متعدد از جمله محصولات تراریخته قابل اعمال و شایان توجه بوده و به نظر می‌رسد، در حال حاضر مناسب‌ترین نوع مسئولیت با در نظر داشتن خصایص تولیدات عصر حاضر است. لازم به ذکر است تحقیق صورت گرفته در این نوشتار با توسل به روش توصیفی ـ تحلیلی همچنین‌، در نظر داشتن نمونه‌های قانونی داخلی و خارجی‌، جهت بررسی مسئولیت ناشی از عیب تولید خصوصاً با رویکردی خاص برتولید و عرضه محصولات تراریخته تدوین گردیده و در‌صدد دستیابی به نتایجی مطلوب در این زمینه است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Civil Liability Arising from the Defect of Production with an Emphasis on the Genetically Modified (GM) (with a Comparative Study)

نویسندگان [English]

  • M M 1
  • M Sh 2
  • GH KH 3
1 S
2 P
3 P
چکیده [English]

Securing the maximum justice and support for the poor and vulnerable groups of people is the main mission of the law, a mission that is not only accessible through law concepts, but  also as the result of pure attention to the call of wisdom and conscience. The liability arising from fault of production is one of the results of this mission, the responsibility which has freed from the traditional rules of guarantee and, although by ignoring some of the principles and rules, has restsd in the realm of justice. In this particular type of responsibility, consumer has a special position or situation, and the legislator is trying to protect his interests against the producer, and, at the same time, dose not declare the producer as the unconditional responsible. This approach can be remarkable and applied in the production of multiple products, including the genetically modified (GM) crops, and at present and with regard to the production characteristics of this era, it seems the most appropriate type of liability. Production and supply of transgenic products developed in seeking to achieve the desired results in this field.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Liability
  • Fault
  • Manufacturing
  • Biotech

مراجع

1. قرآن کریم.

2. ابدالی، مهرزاد (1391). «بررسی تطبیقی مبنا و حدود مسئولیت ناشی از عیب تولید در ایران، فرانسه و دستورالعمل جامعه اروپا»، مجله حقوقی دادگستری، ش 76.

3. ابراهیمی، سیدنصرالله (1386). «مسئولیت تولید کالای معیوب و حمایت از مصرف‌کننده (تحلیل حقوقی در سه نظام حقوقی برتر دنیا)»، فصلنامه دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، سال دوم، ش 5.

4. ابن‌منظور، محمد بن مکرم (1408). لسان العرب، جلد 9، بیروت، مطبعه دارالاحیاء لتراث العربی.

5. امامی، میرسیدحسن (1389). حقوق مدنی، جلد 2، تهران، انتشارات دارالکتب الاسلامیه.

6. انصاری، شیخ مرتضی (بی‌تا). المکاسب، چاپ سنگی.

7. انصاری، مسعود و محمدعلی طاهری (1386). دانشنامه حقوق خصوصی، جلد 2، تهران، انتشارات محراب فکر.

8. انصاری، علی و حجت مبین (1390). «نظریه قابلیت‌ انتساب در حقوق مسئولیت ‌مدنی مطالعه تطبیقی در فقه امامیه و حقوق فرانسه»، فصلنامه پژوهش‌های حقوق تطبیقی دانشگاه تربیت مدرس، دوره 15، ش 1.

9. بادینی، حسن (1384). فلسفه مسئولیت مدنی، تهران، انتشارات سهامی انتشار.

  1. باریکلو، علیرضا (1387). مسئولیت مدنی ،تهران، انتشارات میزان.
  2. بروجردی عبده، محمد (1380). حقوق مدنی، تهران، انتشارات گنج دانش.
  3. بزرگ‌مهر، داود (1385). «مسئولیت مدنی تولیدکنندگان کالا»، مجله حقوقیو قضاییدادگستری، ش 54.
  4. بیگدلی، سعید و امین بدیع صنایع اصفهانی (1393). «مبنای مسئولیت مدنی ناشی از محصولات غذایی اصلاح شده ژنتیکی )تراریخته (مطالعه تطبیقی در حقوق ایران و اسناد بین‌المللی»، دوفصلنامه حقوق تطبیقی، دوره 5، ش 2.
  5. جعفری تبار، حسن (1389). مسئولیت مدنی سازندگان و فروشندگان کالا، تهران، انتشارات دادگستر.
  6. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1393). مبسوط در ترمینولوژی حقوق، جلد 4، تهران، انتشارات گنج دانش.
  7. حائری شاهباغ، سیدعلی (1387). شرح قانون مدنی، جلد 1، تهران، انتشارات گنج دانش.
  8. داراب‌پور، مهراب (1389). «مسئولیت مدنی بین‌المللی دولت‌ها در پروتکل ایمنی زیستی کارتاهینا»، پژوهشنامه حقوقی، سال اول، ش 1.
  9. شعرانی، میرزا ابوالحسن (1390). شرح تبصره المتعلمین، تهران، مطبعه دارالکتب الاسلامیه.
  10. صادقی، محسن (1386). «مسئولیت ناشی از کالای معیوب: مطالعه‌ای تطبیقی در حقوق سوئیس و ایران»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، ش 44.
  11. صفایی، سیدحسین (1391). «مبنای مسئولیت مدنی پزشک با نگاهی به لایحه جدید قانون مجازات اسلامی»، فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، ش 69.
  12. صفایی، سیدحسین و حبیب‌الله رحیمی (1391). مسئولیت مدنی، تهران، انتشارات سمت.
  13. طباطبایی‌نژاد، سیدمحمد (1394). «ویژگی‌های نظام مسئولیت مدنی ناشی از عیب کالا در نظام تعارض قوانین و گزینش قانون حاکم»، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، سال سوم، ش 12.
  14. عبدی‌پور، ابراهیم و حمیدرضا پرتو (1390). «مسئولیت عرضه‌کنندگان کالا و خدمات در قانون حمایت از مصرف‌کنندگان، حرکتی رو به جلو یا بازخوانی قواعد سنتی»، نامه مفید، دوره 85، ش 1.
  15. قاسمی حامد، عباس و پری خالدی دوبرجی (1391). «مسئولیت خسارت وارده به مصرف‌کننده کالای معیوب یا خطرناک در قوانین و مقررات جاری»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی دانشگاه تربیت مدرس،سال دوازدهم، ش 2.
  16. قره‌یاضی، بهزاد (1386). «مروری بر آخرین وضعیت کشت محصولات تراریخته در ایران و جهان سال 2006»، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام به شماره 5-860-6-04.
  17. کاتوزیان، ناصر (الف 1384). مسئولیت ناشی از عیب تولید، تهران، انتشارات گنج دانش.
  18. _____ (ب 1384). «حمایت از زیان‌دیده و مسئولیت تولید‌کننده در حقوق فرانسه»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ش 58.
  19. _____ (1388). مسئولیت مدنی، ج 1، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
  20. کاتوزیان، ناصر و مهدی انصاری (1387). «مسئولیت ناشی از خسارت‌های زیست‌محیطی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 38، ش 2.
  21. کاظمی، محسن، غفور خوئینی، محمد روشن و شجاع روزبهانی (1392). «نقص علم در مسئولیت مدنی ناشی از تولید کالا»،فصلنامه حقوق پزشکی، سال هفتم، ش 25.
  22. معلوف، لوئیس (بی‌تا). المنجد، ج 2، بی‌جا.
  23. معین، محمد (1388). فرهنگ لغت معین، ج 2، تهران، انتشارات نامن.
  24. مهاجری، مینا، سیدحسین صفائی و عبدالمجید مهدوی دامغانی (1390). «ملاحظات اخلاقی و حقوقی در کاربرد محصولات تراریخته با نگاهی به قانون ملی ایمنی زیستی»،فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، سال ششم، ش 1.
  25. نجفی، شیخ محمد‌حسن (1385). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، ج 23، تهران، مطبعه دارالکتب الاسلامیه.
    1. Noel, Dix W. and Jerry J. Phillips (1981). Product Liability, West Pub.
    2. Emanuel, Steven L. and William Behr (1987). Tort, U.S.A, Harvard University Pub.
    3. Garza, C. and P. Stover (2003). General Introduction: the Role of Science in Identifying Common Ground in the Debate on Genetic Modification of Food in: Genetically Modified Foods for Human Health and Nutrition: the Scientific Basis for Benefit/ Risk Assessment,Trends in Food Science and Technology, No. 14, 182-190, http://www.i-sis.org.uk/list.php11.
    4. Hileman, B. (1999). UK Moratorium onBIotech Crops, Chemical & Eng News May 24.
    5. http://rc.majlis.ir/fa/law/print_version/136112
    6. http://rc.majlis.ir/fa/law/show/94734.
    7. http://rc.majlis.ir/fa/law/show/97988
    8. http://www.i-sis.org.uk/list.php11.
    9. Koch, K. )1998(. Food Safety Battle:Organic vs. Biotech, Congressional Quarterly Researcher.
    10. Ladics, G. S., M. P. Holsapple, J. D. Astwood, I. Kimber, L. M. J. Knippels, R. M. Helm and W. Dong (2003). "Workshop Overview: Approaches to the Assessment of the Allergenic Potential of Food from Genetically Modified Crops", Toxicol Sci, No. 73.
    11. Lehrer, S. B. and G. A. Bannon (2005). "Risks of Allergic Reactions to Biotech Proteins in foods: Perception and Reality", Allergy Journal, No. 60.
    12. Marillonnet S., V. Klimyuk and Y. Gleba (2003). "Encoding Technical Information in GM Organisms", Not Biotechnal, No. 21.
    13. Phillips, S. C. (1994). "Genetically Engineered Foods: do they Pose Health and Environmental Hazards?", Congressional Quarterly Researcher, No. 4.
    14. Reinhard, Zimmerman (1996). The Law of Obligation, London, Calrendon Press.
    15. Tebbens, Henricus Duintjer (1979). International Product Liability, Groningen, Noordhoff Pub.
    16. Tune, Andre (2004). "International Encyclopedia of Comparative Law", Vol. 1, London, available at: http://www.brill.com/international-encyclopedia-comparative-lew-volume-xi-2-vols.
Wahl, Jenny B. (1994). Economic of Tort and Products Liability Law, New York, Garland.

مجلس و راهبرد

دوره 24، شماره 92
زمستان 1396
صفحه 29-56

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار