سنجش مکانی پهنه‌های فقر شهری در شهرهای جدید (مورد مطالعه: شهر جدید هشتگرد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، پژوهشگاه شاخص‌پژوه

2 استاد دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

3 استاد دانشکده جغرافیا، دانشگاه اصفهان

چکیده

امروزه شهرها به مکان تمرکز فقر تبدیل شده‌اند. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر، ارزیابی فقر شهری در شهر جدید هشتگرد جهت برنامه‌ریزی بهتر برای ساماندهی، توانمندسازی و افزایش کیفیت زندگی و مکانی آن است. پژوهش حاضر از نوع کاربری و به روش توصیفی ـ تحلیلی است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که در شهر جدید هشتگرد 1732 بلوک معادل 9/85 درصد از طبقه خیلی فقیر و تعداد 141 بلوک معادل 7 درصد در زمره طبقه فقیر هستند. افزون بر این، طبقه متوسط متشکل از 112 بلوک معادل 6/5 درصد می‌باشد‌ و همچنین تعداد 25 بلوک معادل 2/1 درصد طبقه مرفه و 6 بلوک معادل 3/0 درصد طبقه خیلی مرفه قرار دارند. پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی اکثریت جمعیت شهر جدید هشتگرد در زمره اقشار فقیر و تهیدست قرار دارند. چنانچه اقشار «خیلی فقیر (85 درصد) و فقیر (7 درصد)» مجموعاً 92 درصد این شهر را تشکیل می‌دهند و طبقه متوسط زوال یافته یا عملاً نابود شده است (5 درصد). طبقه مرفه و خیلی مرفه نیز 5/1 درصد شهر جدید هشتگرد را شامل شده‌اند. همین‌طور بین فقر و محدوده‌های مسکن اقشار کم‌‌درآمد رابطه مستقیمی وجود دارد چنانکه به ترتیب فقر در فازهای 7، 4، 3، 2 و 1 شهر جدید هشتگرد بیشترین فراوانی و تمرکز جغرافیایی را دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Spatial Measurement of Urban Poverty Zones in New Towns (Case Study: Hashtgerd New Town)

نویسندگان [English]

  • A B 1
  • K Z 2
  • M T 3
1 S
2 P
3 P
چکیده [English]

Nowadays, margins of mega cities, especially in developing countries tragically have become centers of poverty and large numbers of poor people gradually have been pushed aside to there. The purpose of this study is evaluation of urban poverty in New Hashtgerd for better planning and management in order to organize  and empower the poor and enhance the quality of their life. Accordingly, factor analysis and various economic, social, cultural and physical indicators were used to specify poverty in Hashtgerd New Town blocks.
       The results show that there are1732 blocks (%85.9 of very poor class), 141 blocks (%7) of poor, in Hashtgerd New Town. Moreover, 112 (%5.6) blocks  belongs to the middle class. 25 (%1.2) blocks and  6 (%0.3) blocks are rich and very rich classes respectively. Moreover, due to construction of massive volumes  of housing (Mehr housing), Hashtgerd New Town has faced with extreme segregation and dichotomy in recent years. Socio-economic status of majority of Hashtgerd New Town Population is Poor and disadvantaged. So that "very poor (85%) and poor (7%)" classes considered as the dominant classes in the Town and constituted 92% of it’s population. This disrupted the balance of the Hashtgerd and put it in an unstable and critical condition. The urban middle class normally is the largest class, while this condition has reversed in Hashtgerd New Town; the middle class is declining or virtually destroyed (5%).Also, rich and very rich classes are 1.5% in Hashtgerd New Town. There is direct relationship between poverty and low-income housing areas, and most poverty frequent and geographically centralized ereas are respectively in phases 7, 4, 3, 2 and 1.
       Therefore Hashtgerd New Town has a severe social polarization or gap that clearly puts a wealthy minority versus a poor majority. Such a situation has the potential for the occurrence of urban anomalies and crime.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban Poverty
  • Zones of Poverty
  • Social Polarization
  • Hashtgerd New Town

مراجع

  1. 1. زنگانه، احمد، حمیدرضا تلخابی، فریدون گازرانی و محسن یوسفی فشکی (1394). «گستره‌های فضایی فقر شهری اراک»، نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، سال دوم، ش 1.

    2. زیاری، کرامت‌اله، حافظ مهدنژاد و فریاد پرهیز (1388). مبانی و تکنیک‌های برنامه‌ریزی شهری، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه بین‌المللی چابهار.

    3. شورت، جان رنه (1388). نظریه شهری، ارزیابی انتقادی، ترجمه کرامت‌اله زیاری، حافظ مهدنژاد و فریاد پرهیز، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران.

    4. عزیزی، منصور، علی موحد، فرزانه ساسان‌پور و نعمت کرده (1390). «تحلیلی بر وضعیت فقر شهری (مطالعه موردی: شهر مهاباد)»، نشریه سپهر، دوره بیست و سوم، ش 19.

    5. کیم، هیوم یونگ و جان رنه شورت (1389). شهرها و نظام‌های اقتصادی، ترجمه ابوالفضل مشکینی، فریاد پرهیز، علیرضا غلامی و حافظ مهدنژاد، تهران، انتشارات مرکز مطالعاتی معماری و شهرسازی وزارت مسکن و شهرسازی.

    6. مهدنژاد، حافظ (1394). «سنجش و تحلیل مکانی گستره‌های فقر شهری (مورد مطالعه: شهر ورامین)»، رساله دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.

    1. Christiaensen, Luc, Joachim De Weerdt and Ravi Kanbur (2015). "Urbanization and Poverty Reduction: The Role of Secondary towns in Tanzania", Prepared for The Planning Commission, President’s Office, Tanzania.
    2. Christiaensen, Luc, Joachim De Weerdt and Yasuyuki Todo (2013). "Urbanization and Poverty Reduction-The Role of Rural Diversification and Secondary Towns", The World Bank Africa Region Office of the Chief Economist.
    3. Citro, C. F. and et al. (1995). Measuring Poverty: A New Approach, Washington D. C., The National Academy of Science.
    4. Coudoul, A., J. S. Hentschel and Q. T. Wodon (2002). Poverty Measurement and Analysis in the PRSP Sourcebook, Washington D.C: The World Bank.
    5. Duclos, Jean-Yves and Abdelkrim Araar (2006). "Poverty and Equity: Measurement, Policy and Estimation with DAD", Springer, New York.
    6. Fay, Marianna (2005). "The Urban Poor in Latin America", The World Bank, Washington, D.C.
    7. Hjorth, Peder (2003). "Knowledge Development and Management for Urban Poverty Alleviation", Habitat International 27.
    8. Ravallion, Martin, Shaohua Chen and Prem Sangraula (2007). "The Urbanization of Global Poverty", World Bank ResearchDigest, Vol. 1, No. 4, SUMMER 2007, Washington, DC.
    9. Rengasamy, S., J. Devavaram, T. Marirajan, N. Ramavel, K. Rajadurai, M. Karuranidhi and N. Rajendra Prasad (2001). "Farmers' Markets in Tamil Nadu: Increasing Options for Rural Producers", Improving Access for Urban Consumers, Working Paper Series on Rural-urban Interactions and Livelihood Strategies 8, IIED, London.
    10. Scott, John (1994). "Poverty and Wealth: Citizenship, Deprivation and Privilege", Addison-Wesley Longman Ltd.
    11. Tacoli, Cecilia (2010). 'Internal Mobility, Migration and Changing Gender Relations: Case Study Perspectives from Mali, Nigeria, Tanzania and Vietnam', In The International Handbook of Gender and Poverty: Concepts, Research, Policy, Sylvia Chant (ed), Edward Elgar, Cheltenham, UK.
    12. Tacoli, Cecilia (2012). Urbanization, Gender and Urban Poverty: Paid Work and Unpaid Care work in the City, International Institute for Environment and Development (IIED), Urbanization and Emerging Population Issues Working Paper 7, IIED and UNFPA 2012.
    13. The World Bank (2000). World Development Report (WDR) 2000-2001: Attacking Poverty, The World Bank.
    14. The World Health Organization (1992). "Our Planet, Our Health, Report of the Commission on Health and Environment", Geneva.
    15. Tolossa, Degefa (2010). "Some Realities of the Urban Poor and their Food Security Situations: a Case Study of Berta Gibi and Gemechu Safar in the city of Addis Ababa, Ethiopia", International Institute for Environment and Development (IIED). Vol. 22(1). DOI: 10.1177/0956247810363527 www.sagepublications.com.
    16. Townsand, P. (1985). "A Sociological Approach to Measurement of Poverty: A Rejoinder to Professor Amartya", Sen Oxford Economic Papers.
    17. _____ (1979). "Poverty in the United Kingdom: A Survey of Household Resources and Standards of Living", Penguin Books Ltd, Harmondsworth, Middlesex, England.
    18. United Nations (2014). "World Urbanization Prospects The 2014 Revision", The Department of Economic and Social Affairs of the United Nations, New York.
    19. World Bank (2002). Poverty Reduction and the World Bank: Progress in Operationalizing the WDR2000/2001. Washington DC, Worldbank, https://openknowledge. Worldbank.org/handle/10986/14077.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار