تصویر‌سازی الگوی اقتصاد مقاومتی در صنعت برق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده برق دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری

2 دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه جامع امام حسین (ع)

3 استادیار دانشکده برق و کامپیوتر، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

صنعت برق به‌عنوان یکی از صنایع زیر‌بنایی، نقش مهمی در توسعه بخش‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی کشور بر‌عهده دارد و از صنایع شبکه‌ای محسوب می‌شود. در این تحقیق، به دنبال تصویر‌سازی الگوی اقتصاد مقاومتی در صنعت برق ایران هستیم. رویکرد تحقیق حاضر از نوع کیفی و از‌نظر هدف کاربردی و توسعه‌ای و از‌نظر روش، توصیفی ـ تحلیلی و نظریه مبنایی است. به همین منظور ابتدا با فیش‌برداری کتابخانه‌ای از الگوهای اقتصاد مقاومتی و سپس تجزیه و تحلیل آن، ضمن بررسی تحریم‌ها، آسیب‌ها، ظرفیت‌ها و اهداف صنعت برق ایران و با تکنیک گلوله برفی تا حد اشباع‌ نظری، مفاهیم و مقوله‌های محوری اقتصاد مقاومتی را تبیین و سپس با روش نظریه مبنایی، سیاست‌های کلی ابلاغی از اسفند 1357 تا اسفند1392 کدگذاری باز و محوری و در نهایت ارتباط میان استفاده از ظرفیت‌ها برای رفع چالش‌ها و در جهت تحقق اهداف از طریق مصاحبه باز و بسته با خبرگان صنعت برق تعیین و الگوی اقتصاد مقاومتی آن ارائه شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که راهبردهای الگوی اقتصاد مقاومتی در صنعت برق جمهوری اسلامی ایران از‌نظر بازه زمانی تأثیرگذاری به راهبردهای ترمیم و بهبود‌دهنده، ظرفیت‌ساز و مقاوم‌ساز قابل تقسیم‌بندی است و بر ثبات و امنیت اقتصادی، پیشرفت همگام و فراتر از رشد اقتصادی کشور، تجدید ساختار صنعت برق، توسعه فضای رقابتی، توسعه بخش غیردولتی صنعت برق و رشد سهم انرژی‌های تجدید‌پذیر است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Designing Resistenence Economy Model in Iranian Power Industry

نویسندگان [English]

  • Roozbeh Kamali 1
  • Alahmorad Seyf 2
  • Mohammad Ahmadian 3
1
2
3
چکیده [English]

Power industry, as one of the crucial infrastructures, plays important role in development of Iran's social and economic sectors and is seen as a network industry. This research aims to design a resistenence economy model in Iranian power industry, drawing on qualitative approach, asing on descriptive-analytical method, and adopting applied and developmental purposes.
       In doing so, having examined Iranian Power Industry's weaknesses, strengths, and puposes, the paper uses snow card technique to discern an appropriate pattern on Resistenence Economy an power industry sector.
       The findings of this research show that strategies regarding resistenence economy model in Iranian power industry can be categorized as reconstructing-enhancing, capacity-building, and solidising strategies. These strategies are oriented towards establishing stability and economic security, promoting progress beyond economic growth, restructuring power industry, developing a competitive environment, strengthening private sector and contributing to growth of renewable energy power industry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resistance Economy
  • Power Industry
  • Strategy
1. استافت، استیون (1389). اقتصاد سیستم قدرت، ترجمه رحیم میلانی، تهران، نشر همزبان.
2. اسلامی اندارگلی، مجید، حسین صادقی، علی قنبری و محمود حقانی (1391). «سیاست‌های قیمتی برق بر اشتغال و شاخص عمومی قیمت بخش‌های مختلف اقتصادی ایران»، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال نهم، ش 34.
3. اعرابی، سیدمحمد و همکاران (1390). «مأموریت، چشم‌انداز و ارزش‌های وزارت نیرو»، تهران، پژوهشکده سما، کار‌فرما وزارت نیرو.
4. افشار، کریم و رضا ریاحی (1388). تجدید ساختار صنعت برق ایران، تهران، وزارت نیرو، مدیریت شبکه برق ایران.
5. پیمان‌پاک، علیرضا (1389). مدیریت انرژی در ایران: وضعیت موجود و راهکارها، چاپ اول، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
6. تراب‌زاده جهرمی، محمد صادق (1392). «بررسی ابعاد و مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران در اندیشه حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، سال دهم، ش 32.
7. حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، مجموعه بیانات قابل دسترسی در: www. farsi.khamenei.ir.
8. خادمی، سیدموسی (1387). «بررسی و شناخت تهدیدات اقتصاد ملی و ارائه الگوی ارزیابی آنها»، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشکده مدیریت راهبردی.
9. خویی، هاشم (1385). «تحلیل آمارهای تلفات شبکه توزیع، سرانه ماهانه هر مشترک خانگی، زمان خاموشی و مصرف سوخت نیروگاه‌های برق»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
10. سیف، اله مراد (1391). تولید ملی (مسائل، چالش‌ها و راهکارها)، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی.
11. سیف، اله مراد و روزبه کمالی (1393). «الگوی کارایی تخصیصی و انطباقی در اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران»، آفاق امنیت، سال هفتم، ش 25.
12. شرکت مهندسی مشاور موننکو (1390). «سامان‌دهی ساختاری صنعت برق ایران»، تهران، کارفرما توانیر.
13. صادقی شاهدانی، مهدی و محمدرضا توکل‌نیا (1390). «تحلیل پویایی اثر اصلاحات ساختاری بر بهره‌وری صنعت برق ایران»، فصلنامه پژوهش‌های سیاست‌های اقتصادی، سال نوزدهم، ش 60.
14. عجمی، محمود و همکاران (1384). «آرمان صنعت برق ایران»، تهران، کارفرما توانیر.
15. فرهی بوزنجانی، برزو و ابوالفضل محمدی (1389). «الگوی توسعه و تعالی مدیران ازمنظر ولایت فقیه»، فصلنامه مدیریت پژوهش‌های منابع انسانی دانشگاه امام حسین (ع)، سال دوم، ش 4.
16. مرکز پژوهش‌های مجلس (1391). «میزان تلفات در شبکه برق کشور»، دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن.
17. مشهور، الهه (1390). «تجدید ساختار و قیمت‌گذاری برق در محیط رقابتی»، پایان‌نامه دکترا مهندسی برق، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی.
18. مطالعات گروهی دوره پنجم مدیریت راهبردی نظامی (1392). «راهبردهای ارتقای بهره‌وری ملی با رویکرد جهاد اقتصادی»، دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشکده دفاع.
19. مطالعات گروهی دوره ششم مدیریت راهبردی نظامی (1393). «الگوی اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران در برابر تحریم‌های استکبار جهانی»، دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشکده دفاع.
20. Alexander, D. (2013). "Resilience and Disaster Risk Reduction", National Hazards and Earth System Science, Vol. 13, Issue 11.
21. Angeon, V. and S. Bates (2015). "Reviewing Composite Vulnerability and Resilience Indexes: A Sustainable Approach and Application", World Development, Vol. 72.
22. Hallegate, Stephane (2014). "Economic Resilience Definition and Measurment", World Bank Policy Research Working, No. 6852.
23. Jumbe, C. B. L. (2004). "Cointegration and Causality Between Electricity Consumption and GDP: Emperical Evidence from Malawi", Journal Energy Economics.
24. Lisnyak, Sergey (2015). "Literature Review Regarding The Concept of Resiliance and its Assesment in the Context of the Economic Dimension", CES Working Papers, Vol. VII, Issue 2.
25. Roze, Adam (2013). "An Economic Framework for the Development of a Resiliance index for Business Recovery", International Journal of Disaster Risk Reduction, Vol. 5.