تأثیر فناوری‌های نوین استحصال، بر جایگاه راهبردی خلیج فارس در سیاست خارجی آمریکا

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روابط بین‌الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

به باوری عده‌ای از تحلیلگران انقلابات فناوریکی در حوزه‌هایی جدید حفاری از جمله شیل موجبات کم‌رنگ شدن اولویت جایگاه خلیج فارس به‌عنوان مرکز ثقل و هارتلند تأمین انرژی جهان را در پی دارد،این موضوع معادلات بین‌المللی و ساختارهای قدرت در سطح جهانی را تأثیر‌پذیر خواهد کرد، چراکه با قطع وکاهش وابستگی برخی از کشور‌ها‌ی عمده وارد‌کننده انرژی از جمله ایالت متحده آمریکا و همچنین اولویت حضور و هزینه‌های نظامی و سیاسی در راستای تأمین امنیت انرژی همچون گذشته قابل توجیه نمی‌باشد.
     تکیه بر فناوری‌های جدید استحصال انرژی از منابع غیر متعارف و استقلال از واردات نفت ازسوی آمریکا، تغییر الگوی مصرف انرژی این کشور، تغییر در حوزه عرضه و تقاضا، فروشنده و خریدار (با توجه به آنچه در گزارش چشم‌انداز 2030 از‌سوی آژانس بین‌المللی انرژی بیان شده است‌) می‌باشد. ازاین‌رو نگارندگان با بررسی تحولات صورت گرفته در این حوزه و نیز ظرفیت قابل اتکای استحصال و انتقال به تأثیر آن بر اهمیت جایگاه خلیج فارس بپردازند. اگر بگوییم کاهش اهمیت خلیج فارس در تأمین انرژی برای کشورهایی با بهره‌مندی از قابلیت استحصال از ذخایر غیر‌متعارف مذکور‌، همچون آمریکا محتمل است‌، افزایش تقاضای کشورهای آسیایی از یکسو و نیز حضور مستمر ایالت متحده آمریکا جهت کنترل منابع انرژی و رقبای خود‌، در منطقه همچنان در اولویت سیاست خارجی آمریکا و نیز عرصه رقابت قدرت‌های بزرگ باقی خواهد ماند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The impact of technological developments on the Persian Gulf position in us foreign policy

نویسندگان [English]

  • Hadi Ajili 1
  • Mona Mosayebi 2
چکیده [English]

Some analysts believe that the technological revolutions in areas such as shale energy and application of new digging technologies have resulted in the aweakening of  the priority of the Persian Gulf position as the world's center of gravity and world energy supply heartland as well as influencing the international equations and global power structures in the waning years, because, by cutting and reducing the dependence of some major energy importing countries including the United States of America, the political and military presence and spending priorities towards providing energy security cannot be justified as before. What is possible to investigate is relying on new technologies to extract oil and gas from unconventional reserves and independence from U.S oil imports, changing the country's energy consumption patterns, changing the supply and demand, and the seller and the buyer (according to Energy Outlook 2030 report of the International Energy Agency).
The authors hold to review the developments made ​​in this area and the reliable capacity of supplies extraction and transmission, in order to address their influence on the importance of Persian Gulf status and position. Although reducing the importance of the Persian Gulf in providing energy supplies for the countries such as America with the ability to extract the unconventional reserves, is likely to occur, what practically takes place is the increasing of Asian countries' demands on the one hand, and the continuing presence of United States to control the energy resources and its competitors in the other hand. Therefore the region will continue to remain as the America's foreign policy priorities and also a great arena of power competition in order to control the energy resources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Persian Gulf
  • World Energy market
  • Extraction Technology
  • Strategic position
  • United States

مراجع

1.استرنج، سوزان (1385). «دولت‌ها و بازار»، گزارش کتاب: هادی آجیلی، فصلنامه اقتصاد سیاسی، سال چهارم، ش 13.

2.آیت‌الهی، مجید‌رضا و محمدحسن پورکاویان (1388). «تحلیل عددی عملیات شکست هیدرولیکی»، ششمین همایش زمین‌شناسی مهندسی محیط زیست، تهران، انجمن زمین‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس.

3.پوراحمدی، حسین (1387). «اقتصاد سیاسی هژمونی چندجانبه‌گرا: سنتز مفهومی هژمونی در پارادایم‌های لیبرالیستی و گرامشین»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال سوم، ش 2.

4.تدینی، مهدی (1388). «حفاری چاه‌های افقی و چگونگی تأثیر آن در افزایش راندمان و تولید»، اکتشاف و تولید، ش 57.

5.تلهامی، شبلی (1386). «راهبردهای نفتی آمریکا در خلیج فارس»، ترجمه سعید میر‌ترابی، در راهبردهای امنیتی ایالات متحده آمریکا در خاورمیانه، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.

6.جعفری ولدانی، اصغر (1389). «ژئوپلیتیک تنگه هرمز و روابط ایران و عمان»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال پنجم، ش 3.

7.جوان، افشین (1389). «از افسانه تا واقعیت: آیا گاز شیل تجارت جهانی گاز را به مخاطره می‌اندازد»، اقتصاد انرژی، ش 134.

8.حافظ‌نیا، محمدرضا (1385). اصول و مفاهیم ژئوپولیتیک، مشهد، انتشارات پاپلی.

9.حسینی، سیدجعفر و محمدحسین مهدوی عادلی (1389). «نگاهی به شکل‌گیری اقتصاد نفت و گاز در خلیج فارس»، مجله دانش و توسعه، ش 33.

  1. حلیم زمهریر، ابوالفضل (1390). تضاد منافع ایران و آمریکا در انرژی خلیج فارس، تهران، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  2. دهشیار، حسین (1389). سیاست خارجی و استراتژی کلان ایالات متحده آمریکا، تهران، انتشارات قومس.
  3. راتلج، یان (1385). اعتیاد آمریکا به نفت: تلاش بی‌پایان آمریکا برای امنیت انرژی، ترجمه عبدالرضا غفرانی، تهران، اطلاعات.
  4. ساعی، احمد و فرزاد پیلتن (1390). «نظریه ثبات هژمونیک، اقتصاد جهانی و تجارت چندجانبه»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، ش 16.
  5. طاهری، ابوالقاسم و قاسم ترابی (1389). «جایگاه نفت در سیاست خارجی و امنیتی ایالات متحده آمریکا»، مطالعات سیاسی، دوره سوم، ش 10.
  6. فرهنگی، محمدرضا (1390). «انقلاب فناوری در تولید نفت خام محبوس در سنگ‌های رستی آمریکا»، ماهنامه اکتشاف و تولید، ش 82.
  7. قجری، علی (1390). حفاری در سازندهای شیلی، تهران، پژوهشگاه صنعت نفت.
  8. قنبرلو، عبداله (1389). اقتصاد سیاسی مداخله‌گرایی در سیاست خارجی آمریکا، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  9. کلر، مایکل (1390). نفت و خون؛ پیامدهای وابستگی آمریکا به نفت، تهران، نشر ساقی.
  10. مددی، سعید (1394). «سیاست نفتی عربستان و واکنش تولید شیل آمریکا به کاهش قیمت نفت خام»، دیدگاه‌ها و تحلیل‌ها، ش 17.
  11. مشیرزاده، حمیرا (1389). تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل، چاپ پنجم، تهران، انتشارات سمت.
  12. موسوی، میرطیب (1384). مسائل سیاسی و اقتصادی جهانی نفت، تهران، انتشارات مردم‌سالاری.
  13. نای، جوزف (1390). آینده قدرت، ترجمه رضامراد صحرایی، تهران، انتشارات حروفیه.
  14. واعظی، محمود (1388). «سیاست ملی انرژی آمریکا در دوران بوش»، تهران، معاونت پژوهش‌های سیاست خارجی، http://www.csr.ir/pdf/content2078.
  15. روزنامه اعتماد، 11/9/91.
    1. BP, energy outlook 2030, 2011, Available at http://www.bp.com
    2. BP،statistical Review of world Energy, 2012
    3. BP،World Energy outlook, 2013 and 2015.
    4. Chris, Brown (1999). "Susan Strange: A Critical Appreciation", Review of International Studies, Cambridge University Press, Vol. 25, No. 3.
    5. Cordesman (2013). "The Myth or Reality of U.S Energy Independence", Center for Strategice International Study (CSIS) https://csis.org/files/ publication/ 130103_us_energy_independence_report.pdf
    6. Drop, Eie (2011). "World Shale Gas Resources: An Initial Assesment of 14 Regions Outside The United States", Available at: Golden Rules for a Golden Age of Gas, "special report on unconventional gas،iea", Special Report.
    7. http://energy.gov/sites/prod/files/edg/media/Obama_New_Energy_0804.pdf
    8. http://www.capp.ca/canadaIndustry/naturalGas/ShaleGas/Pages/default.aspx
    9. http://www.eia.gov/analysis/studies/worldshalegas/
    10. http://www.eia.gov/cfapps/ipdbproject/iedindex3.cfm?tid=5&pid=57&aid=6&cid=r5,&syid=2013&eyid=2013&unit=BB
    11. http://www.eia.gov/dnav/pet/hist/LeafHandler.ashx?n=PET&s=MTTNTUSPG2&f=A
    12. http://www.eia.gov/dnav/pet/pet_move_neti_a_ep00_IMN_mbblpd_a.htm.
    13. http://www.eia.gov/energy_in_brief/article/about_shale_gas.cfm
    14. http://www.etemaad.ir/Released/91-09-11/133.htm
    15. http://www.forbes.com/sites/lorenthompson/2012/12/03/what-happens-when-america-no-longer-needs-middle-east-oil
    16. http://www.iea.org/aboutus/faqs/oil
    17. http://www.npr.org/2012/11/14/165052133/u-s-rethinks-security-as-mideast-oil-imports
    18. http://www.worldpoliticsreview.com/articles/12737/the-realist-prism-energy-independence-a-game-changer-for-u-s-defense-posture.
    19. IEA, World Energy Outlook, 2012, 2013.
    20. Independence, "Center for Sterategice International Study (CSIS)".
    21. Jaffe, Amy Myers (2003). United States and the Middle East: Political and Delimmas Institute for Public Policy, Rich University.
    22. Klar, Michael Bush-Cheney (2004). "Energy Strategy: Procuring the Rest of the World Oil", Foreign Policy, January.
    23. Obama-Biden (2010). "New Energy for America Plan".
    24. OPEC, World Oil Outlook, 2009, 2012 and 2013.
    25. Rosenberg, Elizabeth (2014). "Shale Production and U.S. National Security",Center for a New American Security.
    26. Shale Gas a Global Perspective (2011). "Global Energy Institute", Available at: www.kpmgglobalenergyconference.com.
    27. Stevens, Pual (2010). "The Shale Gas Revolution Hype and Reality", Chatham House, Report http: //www.chathamhouse.org/sites/default/files/ public/Research/Energy,%20Environment%20and%20Development/r_0910stevens.pdf.
    28. Strange, Susan (1988). "States and Markets", New York: Basil Blackewell.
    29. www.eia.gov, 2014.
مجلس و راهبرد

دوره 23، شماره 86
تابستان 1395
صفحه 207-236

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار