نقش سرمایه‌ فرهنگی در رفتارهای اجتماعی زیست‌محیطی (مطالعه تجربی: شهر شیراز)

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای تخصصی جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

2 دانشیار دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، سنجش رفتارهای اجتماعی زیست‌محیطی و شناخت نقش سرمایه‌ فرهنگی و ابعاد آن بر رفتارهای اجتماعی زیست‌محیطی است و به‌عبارت‌دیگر، پاسخ به این سؤال که آیا با افزایش و یا کاهش سرمایه‌ فرهنگی، بر رفتارهای اجتماعی زیست‌محیطی تغییری به‌وجود می‌آید یا خیر؟ روش تحقیق حاضر با رویکرد کمی تحقیق و روش پیمایش به انجام رسیده است. نمونه تحقیق 385 نفر از افراد بالای 18 سال ساکنان شهر شیراز را تشکیل می‌دهند. داده‌های آن از طریق پرسش‌نامه ساختاریافته گردآوری و با استفاده از نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل شده‌اند. چارچوب نظری این تحقیق تلفیقی از آرا پیر ‌بوردیو و پارادایم جدید زیست‌محیطی است. در این تحقیق رفتارهای اجتماعی زیست‌محیطی در چهار بخش امکانات و شرایط، دانش، نگرش و رفتارهای زیست‌محیطی سنجیده شده است.نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد که ضریب رگرسیون متغیر سرمایه‌ فرهنگی برابر 41/0، ضریب رگرسیون استاندارد شده متغیر برابر 39/0، ضریب تعیین متغیر سرمایه‌ فرهنگی برابر 156/0 و ضریب تعیین تعدیل‌یافته نیز برابر با 158/0 است. بدین معنا که متغیر سرمایه‌ فرهنگی توانسته 15 درصد از تغییرات متغیر وابسته یعنی رفتارهای اجتماعی زیست‌محیطی را تبیین کند. مقدارF نیز برابر 75/59 به‌دست آمده که دارای سطح معناداری 000/0 می‌باشد. بر این اساس ضریب تعیین به‌دست آمده نیز معنادار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Role of Cultural Capital Effect in Environmental Social Behaviors (Case Study: Shiraz City)

نویسندگان [English]

  • Elham Vaghefi 1
  • Mansour Haghighatian 2
چکیده [English]

The main objective of this research is to assess the environmental social behaviors and to understand the role of cultural capital and its dimensions to environmental social behaviors. In other words, the purpose of this study is to answer the question of whether an increase or decrease in cultural capital would change environmental social behaviors. The article research method was researched through a quantitative approach, and was conducted through a survey method. The sample is from 385 residents of the Shiraz City aged over 18 years. Its data were collected through a structured questionnaire and were analyzed by SPSS software. The theoretical frame of this survey is a combination of opinions from Pierre Bourdieu and new environmental paradigm. In this study, environmental social behaviors have been measured in four sections: environmental facilities and requirements, environmental knowledge, environmental attitude and environmental behaviors. The results show that the regression coefficient of cultural capital variable is equal to 0.41. The standardized regression coefficient of mentioned variable is equal to 0.39. The determination coefficient of cultural capital variable is equal to 0.156 and the modified determination coefficient is also equal to 0.158. This means that the cultural capital has been able to explain the 15 percent of the dependent variable changes, or environmental social behaviors. F value is obtained equal to 59.75 with a significance level of 0.000. Therefore the obtained coefficient of determination is also significant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultural Capital
  • Environmental Social Behavior
  • Attitude
  • knowledge
  • Shiraz

مراجع

  1.  اسلامی، غلامرضا (1381). «مواجهه با مشکلات و توسعه درون‌زا»، نشریه صفه، دانشگاه شهید بهشتی، ش 34.
2. اسماعیلی، فرزانه (1386). «بررسی نگرش زیست‌محیطی دانش‌آموزان سوم دبیرستان شهر تهران»، پایان‌نامه کارشناسی.

3. اسمیت، ف. (1387). درآمدی بر نظریه فرهنگی معاصر، ترجمه حسن پویان، چاپ دوم، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

4. افراسیابی، حسین (1388). بررسی راهکارهای توسعه فرهنگ شهر شیراز از دیدگاه کارشناسان فرهنگی و جوانان، شیراز، شهرداری شیراز.

5. بری، جان (1381). محیط زیست و نظریه اجتماعی، ترجمه حسن پویان و نیره توکلی، انتشارات سازمان محیط زیست.

6. بوردیو، پی‌یر (1384). شکل‌های سرمایه، در سرمایه اجتماعی: اعتماد، دمکراسی و توسعه، گردآوری کیان تاج‌بخش، ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان، تهران، نشر شیرازه.

7. بیانیه کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه آینده (1987). دانشگاه آکسفورد، نیویورک.

8. تراسبی، دیوید (1382). اقتصاد و فرهنگ، ترجمه کاظم فرهادی، تهران، نشر نی.

9. ترنر، تام (1376). شهر همچون چشم‌انداز، ترجمه فرشاد نوریان، تهران، شهرداری، شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.

  1. تومه، ژرژ (1380). توسعه فرهنگی و محیط زیست، ترجمه محمود شارع‌پور، چاپ اول، انتشارات باز.
  2. جانعلیزاده چوب‌بستی، حیدر، غلامرضا خوش‌فر و مهدی سپهر (1389). فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال ششم، ش 20.
  3. روح‌الامینی، محمود (1374). زمینه فرهنگ جامعه‌شناسی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
  4. ساروخانی، باقر (1386). جامعه‌شناسی ارتباطات، تهران، اطلاعات.
  5. شارع‌پور، محمود و غلامرضا خوش‌فکر (1381). «رابطه سرمایه‌ فرهنگی با هویت اجتماعی جوانان، مطالعه موردی شهر تهران»، نامه علوم اجتماعی، ش 20.
  6. صالحی‌امیری، سیدرضا (1386). مفاهیم و نظریه‌های فرهنگی، تهران، نشر ققنوس.
  7. صالحی‌عمران، ابراهیم و علی آقامحمدی (1387). «بررسی دانش، نگرش و مهارت‌های زیست‌محیطی معلمان آموزش دوره ابتدایی استان مازندران»، فصلنامه تعلیم و تربیت، ش 95.
  8. عزیزی، محمدمهدی (1380). «توسعه شهری پایدار»، نشریه صفه، دانشگاه شهید بهشتی، ش 33.
  9. فیلد، جان (1388). سرمایه اجتماعی، ترجمه غلامرضا غفاری و حسین رمضانی، چاپ دوم، تهران، انتشارات کویر.
  10. نصیری، حسین (1379). توسعه پایدار چشم انداز جهان سوم، انتشارات فرهنگ و اندیشه.
  11. ویسی، هادی و اردوان زرندیان (1391). «ارزیابی آگاهی و دانش شهروندان از محیط زیست»، فصلنامه علمی ترویجی آموزش محیط زیست و توسعه پایدار، ش 1.
    1. Ai He, S. and M. Greenberg (2008). Motivating In Sustainable Energy Consumption in the Home. Dept of Computer Science, University of Calgary.
    2. Ajzen, I. (1985). From Intentions to Action: A Theory of Planned Behavior .In J. Kuhl and J. Beckman (eds.), Action-Control: From Cognition to Behavior.
    3. Anonymous (1999). Monograph on Selected Medicinal Plants, Geneva, WHO (1).
    4. Arcury, A. T. (1990). "Environmental Attitude and Environmental Knowledge", Human Organization, Vol. 49.
    5. Beazley, M. (1993). Wetlands in Danger. Reed International Books Limited, Singapore.
    6. Bloom, J. W. and D. Trumbell (2007). "Evaluation of Environmental Attitudes: Analysis and Results of a Scale Applied to University Student", Journal of University of Zaragoza.
    7. Chin Ivy, T., C. K. Lee and G. K. Chaun (1998). "A Survey of Environmental Research of Geographical and Environmental Education.Vol.6, No.3.
    8. Dunlap, R. E. and K. D. Van Liere (1978). "The new Environmental Paradigm", Journal of Environmental Education, 9, 10-19.
    9. Dunlap, R. E. and W. R. Cotton (1979). "Environmental Socioligy", Annual Review of Socioligy, 5.
    10. Eldervass, D. (2007). "Reconcilling Archer and Bourdieu in an Emergentist Theory of Action", Sociological Theory, Vol. 25, No. 4.
    11. EPA (2007). Framework for MetalsRisk Assessment, EPA 120/R-07/001.
    12. Frick, J., F. Kaiser and M. Wilson (2004)." Environmental Knowledge and Conservation Behavior: Exploring Prevalence and Structure in a Representative Sample", Personality and Individual Differences, Vol. 37.
    13. Jones, K., Y. Lanthier, P. Voet, E. Valkengoed, D. Taylor and D. Fernandez-Prieto (2009). "Monitoring and Assessment of Wetlands Using Earth Observation: The GlobWetland Project", Journal of Environmental Management, 90.
    14. Rosenberg, D. M. and V. H. Resh (1993). Freshwater Biomonitoring and Benthic Macroinvertebrates, Chapman and Hall, New York.
    15. Salehi, S. (2008). A Study for Factors Underpinning Envoirnmental Altituder and Bahavoiurs, The University of Leeds.
    16. Scout, Allen Jan (2014). "City, Rivers of the World", Translation, Pantea Lotfe Kazemy ,Thran Publication Processing and Urban Planning.
    17. Stern, P. (2000). Environmental Problems and Human Behavior, 2nd edn. Boston, Pearson Custom Publishing.
    18. Sugumaran, R., J. Harken and J. Gerjevic (2004). Using Remote Sensing Data to Study Wetland Dynamics in Iowa, Iowa Space Grant (Seed) Final Technical Report, University of Northern Iowa, Cedar Falls.
    19. Suter, G. W., J. W. II. Gillett and S. B. Norton (1994). Issue Paper on Characterization of Exposure, In: Ecological Risk Assessment Issue Papers. Washington, DC: Risk Assessment Forum, U. S. Environmental.
    20. Thomas, M. (2010). "Distinwishing Disability: Parents, Privilege and Special Education Contemporary Sociology", A Journal of Reviews, Vol. 39, No. 2.
Widegen, O. (1998). "The New Environmental Paradigm and Personal Quality, and Biodiversity Protection", Journal of Enviornment and Behavior, 34.

مجلس و راهبرد

دوره 22، شماره 84
زمستان 1394
صفحه 371-393

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار