نظارت حرفه‌ای پارلمانی: مرجع و ضمانت‏ اجرا (مطالعه موردی: قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان)

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

نمایندگان پارلمان به عنوان قسمی از حاکمان، کارکردهای مهم قانونگذاری و نظارت را بر‌عهده دارند که طیف وسیعی از شهروندان و دیگر مقامات را تحت تأثیر قرار داده و مستقیماً با منافع عمومی در ارتباط است. به همین دلیل، ممکن است در هنگام انجام وظایف خود به طرق مختلف تطمیع شده یا تحت نفوذ قرار گیرند. برای جلوگیری از بروز چنین تهدیداتی، روش‏های نظارتی خاصی در قالب قواعد رفتار پارلمانی پیش‏بینی شده است که به تنهایی وافی به مقصود نیستند و وجود سازوکارهای پسینی از جمله مرجع نظارت و ضمانت‏ اجرای تضمین قواعد مذکور لازم می‏آید. لذا پرسش اساسی این است که مراجع و ضمانت‏ اجراهای نظارت حرفه‏ای پارلمانی (نظارت حرفه‏ای بر رفتار نمایندگان) کدام‏اند؟ به نظر می‏رسد، کشورهای پیشگام این حوزه، به شأن و منزلت نمایندگان توجه داشته و با توجه به آن، الگوهایی از مراجع نظارتی و ضمانت‏ اجرا را پیش‏بینی کرده‏اند. در کشورمان، در این خصوص خلأ‏هایی وجود دارد که شایسته است با توجه به شأن نمایندگان در این موارد نیز تدبیری اندیشیده شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Authority and Sanction of Professional Monitoring on Conduct of Parliamentarian (With Looking at Monitoring of Parliament on Conduct of Parliamentarians Act)

نویسنده [English]

  • Azad Rezaei
Lecturer
چکیده [English]

Parliamentarians as part of the rulers, have the important function of Legislation and Monitoring that affect wide range of citizens and other officials and is directly related to the Public Interest. Thus, Representatives may be bribed or influenced in perform their duties in different ways. To prevent such threats, special methods of monitoring have been anticipated in framework rule of parliamentary conduct that alone is not enough and existence of posteriori mechanisms including monitoring authority and sanction of guarantee of mentioned rules is necessary. So, the main question is that what is the authorities and sanction of monitoring on professional conduct of Representatives? Seems, the pioneer countries in this field, have respected to the dignity of Representatives and with regard to that, have anticipated models of monitoring authority and sanction. In this regard, in our country there are gaps that should be device rede with regard to dignity of Representatives.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Professional Monitoring
  • The Pattern of Extra- Parliamentary
  • The Pattern of Internal-ُParliamentary
  • Disciplinary Sanction
  • Criminal Sanction

مراجع

1. راجی، سیدمحمد‌هادی و ابوالفضل درویشوند (1389). «مرجع صالح نظارت بر مجلس و نمایندگان»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات حقوقی، شماره مسلسل 10400.

2. راسخ، محمد (1388). نظارت و تعادل در نظام حقوق اساسی، تهران، دراک.

  1.  رضائی، آزاد و فضل‏اله جوکار (1393). «مبانی نظارت بر رفتار حرفه‏ای نمایندگان پارلمان»، تعالی حقوق، ش 8.
  2.  زارعی، محمدحسین (1384). مطالعه تطبیقی مجالس قانونگذاری، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
  3.  شعبانی، قاسم (1388). حقوق اساسی و ساختار حکومت جمهوری اسلامی ایران، چاپ 35، تهران، نشر اطلاعات.
  4. شکوهمند، عباس (1390). «نظارت بر نمایندگان از طریق خود نمایندگان امکان‌پذیر نیست»، ماهنامه مهرنامه، ش 12.
7. عمیدزنجانی، عباسعلی (1382). «شورای نگهبان و نظارت بر انتخابات»، حکومت اسلامی، ش 30.

8._____  (1389). «تفکیک یا استقلال قوا»، حقوق در پرتو نظریه و کارکرد، زیر نظر عباسعلی کدخدایی، تهران، جنگل، جاودانه.

9. قاضی، ابوالفضل (1383). حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، چاپ دوازدهم، تهران، میزان.

  1.  قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، مصوب 7/9/1378 مجلس شورای اسلامی.
  2. قانون آیین‏نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، مصوب 18/7/1378 مجلس شورای اسلامی.
  3. قانون نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس شورای اسلامی، مصوب 9/5/1365 مجلس شورای اسلامی.
  4. قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان، مصوب 15/1/1391 مجلس شورای اسلامی.
  5. مرتضایی، احمد (1390). «بررسی قلمروی نظارت شورای نگهبان»، مجله معرفت، ش 165.
  6. مصدق، محمد (1378). «شورای نگهبان و نظارت استصوابی یا استطلاعی؟»، ماهنامه دادرسی، ش 14.
  7. موسی‌زاده، ابراهیم (1391). «بررسی تطبیقی کمیسیون اصل نود و نهاد آمبودزمان (نهاد نظارت و بازرسی)»، دیدگاه‌های حقوق قضایی، سال هفدهم، دوره جدید، شماره پیاپی 57.
  8. وکیلیان، حسن (1390). «نظارت بر رفتار نمایندگان»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات حقوقی، شماره مسلسل 12221.
  9. ویژه، محمدرضا و آزاد رضائی (1392 الف). «مبنای اعمال نظارت حرفه‏ای پارلمانی: منزلت نمایندگی و پارلمان»، نشریه حقوق اساسی، سال دهم، ش 19.
  10. _____ (1392 ب). «روش‏های نظارت بر رفتار حرفه‏ای نمایندگان پارلمان؛ با تأکید بر حقوق ایران»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی مجلس و راهبرد، سال بیستم، ش 74.
  11. هاشمی، سید‌محمد (1386). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (حاکمیت و نهادهای سیاسی)، جلد دوم، چاپ چهاردهم، تهران، میزان.
    1. Alder, John and et al. (1999). Constitutional and Administrative Law, Second Edition, London, Macmillan.
    2. Amer, Mildred (2009 a). "Enforcement of Congressional Rules of Conduct: An Historical Overview", In: Congress of the U.S: Committees, Rules and Procedures, Edited by: Sela G. Thomason, New York, Nova Science Publishers, Inc.
    3. _____(2009 b). "Congressional Gifts and Travel: Proposal in The 109th Congress", In: Congress of the U.S: Committees, Rules and Procedures, Edited by: Sela G. Thomason, New York, Nova Science Publishers, Inc.
    4. Beetham, David (2006). Parliament and Democracy in the Twenty-First Century: a Guide to Good Practice, Geneva, Inter-Parliamentary Union.
    5. Burgmann, Meredith (2003). "Constructing Codes: Pitfalls and Challenges", In: Ethics and Political Practice: Perspectives on Legislative Ethics, Edited by: Noel Preston and Charles Sampford, London, The Federation Press, Routledge.
    6. Hulst, Marc Van Der (2000). The Parliamentary Mandate: A Global Comparative Study, Geneva, Inter-Parliamentary Union.
    7. Integrity Commission (2011). Codes of Conduct for Members of Parliament, Ministers and Ministerial Staff in Tasmania, Tasmania, Report of Integrity Commission for Parliament.
    8. Kernot, Cheryl (2003). "Codes and Their Enforcement: Necessary but not Sufficient for Ethical Conduct", In: Ethics and Political Practice: Perspectives on Legislative Ethics, Edited by Noel Preston and Charles Sampford, London, The Federation Press, Routledge.
    9. Lochrie, James (2003). Meeting Procedures: Parliamentary Law and Rules of Order for the 21st Century, Lanham, Maryland and Oxford, The Scarecrow Press.
    10. Morris, Caroline (2011). "Misbehaving Members of Parliament and How to Deal with Them", In: Reconstituting the Constitution, London, Springer-Verlag Berlin Heidelberg.
    11. Power, Greg (2008). "Establishing Standards of Parliamentary Conduct: an Overview of Issues Relating to codes of Conduct for Parliamentarians", Available online at: http://www.pogar.org/publications/legislature/2007/cairo/coc/ power-e.pdf
    12. Rathamarit, Niyom and et al. (2008). Codes of Conduct for Parliamentarians (A Comparative Study), Bangkok, King Prajadhipok’s Institute.
    13. Stapenhurst, Rick and Riccardo Pelizzo (2004). Legislative Ethics and Codes of Conduct, Washington, D.C., World Bank Institute.
    14. The Code of Conduct for Members of Parliament and the Pecuniary Interest Register, Parliament of New Sought Wales, available online at: http://www.parliament.nsw.gov.au/prod/parlment/publications.nsf/key/CodeofConduct/$File/18+Code+of+Conduct.pdf
مجلس و راهبرد

دوره 22، شماره 84
زمستان 1394
صفحه 337-370

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار