درآمدی بر تحلیل انتقادی تبلیغات تجاری جایزه‌دار ازمنظر اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت بازاریابی، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

2 استادیار دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

تمدن‌سازی دینی به‌وسیله نظام‌سازی اجتماعی با اتکا به آموزه‌های دینی و در جهت تحقق اهداف و غایت حکومت اسلامی باید انجام شود. یکی از مهم‌ترین حوزه‌های تعاملی انسان‌ها در جامعه، حوزه کسب و کار است که نظام تبلیغات تجاری یکی از زیر نظام‌های آن است. در عصر حاضر غالباً به‌واسطه شرایط اقتصادی و کاهش رونق بازار، تولیدکنندگان متوسل به شیوه‌ای از تبلیغات شده‌اند که طی آن با در نظر گرفتن جایزه برای محصولات خود، سعی در جلب توجه مخاطب برای خرید می‌کنند. در نوشتار حاضر با تحلیل محتوای کیفی؛ 87 تیزر تبلیغات تجاری جایزه‌دار پخش شده از تلویزیون مورد تحلیل محتوای کیفی قرار گرفتند که در نتیجه مشخص شد تحریک مخاطب از طریق ایجاد طمع در مخاطب برای رسیدن به جوایز گران‌قیمت بن‌مایه ترغیبی این تبلیغات را شکل می‌دهد. ایجاد آرزو و امل برای رسیدن به جوایز گران‌قیمت بستری می‌شود برای ایجاد حرص و طمع در مخاطب تا بلکه بتواند با خرید محصول جایزه‌دار، به آرزوی ایجاد شده برسد. در تحلیل انتقادی این تبلیغات به آسیب‌های تربیتی و فرهنگی ایجاد شده در افزایش طمع در جامعه از نگاه اسلامی، اشاره شد. از جمله آثار مخرب حرص و طمع در مصرف‌کننده می‌توان به افزایش حب مال، ایجاد مد‌عین به مال دیگری، از بین بردن احساس قناعت و رضایت به داشته‌ها، ایجاد امل و آرزوی طولانی و زینت دادن دنیا و تقویت آن در مخاطب اشاره کرد. تبلیغات تجاری جایزه‌دار چون مبتنی‌بر عنصر طمع برای دست یافتن به جوایز گران‌قیمت طراحی می‌شود، زمینه‌ساز ایجاد آثار مخرب طمع در جامعه خواهند بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Introduction to Critical analysis of Laureate Commercial Advertisment from the Islamic Perspective

نویسندگان [English]

  • Saeed Masoudipour 1
  • Mesbaholhoda Bagheri 2
1
2
چکیده [English]

Assessment of ups and downs of justice or the impact of policies on improvement or deterioration of justice depends on introduction of an index for justice. Due to insufficiency of distributive justice indices (poverty and inequality) to represent the dimensions of economic justice in Islam, this paper aims to introduce a new composite index, which can help to monitor the strategic objectives of the Islamic Republic, for economic justice. For this reason, the theoretical basis of economic justice firstly and then the combined index methodology are introduced. Afterwards, based on an elite two-staged Delphi, weighting dimensions of index is identified, and for the first time combined index of economic justice is calculated during 2000 first decade, and validity of that is confirmed by W. Candle Test. The results show that the all index trend has declined with slight slope. In the final years of the mentioned period, the components of supporting property rights and adherence to the agreements and transactions declined. During the entire period, the components of the optimal utilization of resources and the right of future generations of natural resources have had an inconvenient situation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic justice
  • Islam
  • Iran’s economy
  • index
  • poverty and inequality

مراجع

  1. 1. قرآن کریم (ترجمه فولادوند).

    2. ابن اثیر جزری، مبارک بن محمد (1367). النهایه فی غریب الحدیث و الأثر، ج 2، چاپ چهارم، قم، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.

    3. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414 هـ . ق.). لسان العرب، ج 2، 8، چاپ سوم، بیروت، دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع.

    4. ابوالحسین، احمد (1404هـ . ق.). معجم مقائیس اللغه، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه.

    5. احمدزاده، سیدمصطفی (1387). «دنیاگرایی آسیبی فرهنگی از منظر قرآن کریم»، پژوهش‌های قرآنی، سال چهارم، ش 54 و 55.

    6. ادیب حاج‌باقری، محسن، سرور پرویزی و مهنوش صلصالی (1389). روش‌های تحقیق کیفی، چاپ دوم، تهران، نشر و تبلیغ بشری.

    7. اسماعیلی، اسماعیل (1373). «اکل مال به باطل در بینش فقهی شیخ انصاری»، فقه، ش 1.

    8. بازرگان، عباس (1389). مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته، تهران، نشر دیدار.

    9. بروجردی علوی، مهدخت و الهه ایرانی پورنظری (1390). «میزان انطباق تبلیغات بازرگانی شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی ایران با دستورالعمل تبلیغاتی سازمان صدا و سیما»، علوم اجتماعی، ش 54.

    1. بروجردی علوی، مهدخت و نسرین حداد (۱۳۹۱). «ارزش اخلاقی ارائه شده در تبلیغات بازرگانی تلویزیون جمهوری اسلامی ایران (برای فروش مواد غذایی به کودکان و نوجوانان)»، مطالعات فرهنگ ارتباطات، ش 13.
    2. بوردیو، پیر (1381). نظریه کنش اجتماعی، ترجمه مرتضی مردیها، تهران، نقش و نگار.
    3. تمیمى آمدى، عبد‌الواحد بن محمد (1366). تصنیف غررالحکم و دررالکلم‏، قم، دفتر تبلیغات.
    4. جوادی آملی، عبداله (1388). شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی، چاپ هفتم، قم، مرکز نشر اسرا.
    5. حر عاملى، محمد بن حسن (‏1409 ق). وسائل الشیعه، ج 17، قم، مؤسسه آل‌البیت علیهم السلام.
    6. حسینی زبیدی، سیدمرتضی (1414). تاج العروس من جواهر القاموس، ج 3، 9، بیروت، دارالفکر للطباعه و النشر و توزیع.
    7. حقانی زنجانی، حسین (1373). نظام اخلاقی اسلام، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
    8. حکیمى، محمدرضا، محمد حکیمى و علی حکیمى (1380).‏ الحیاه، ترجمه احمد آرام‏، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى‏.
    9. حمیرى، نشوان بن سعید (1420 هـ .ق.). شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم، بیروت، دارالفکر المعاصر.
    10. خمینی، روح‌اله (1378). صحیفه امام، ج 21، چاپ چهارم، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    11.  راغب اصفهانى، حسین (1412 هـ . ق.). مفردات ألفاظ القرآن، ج 6، 7، 11، لبنان، دار العلم.
    12. سیدی‌نیا، سیداکبر (1388). «مصرف و مصرف‌گرایی ازمنظر اسلام و جامعه‌شناسی اقتصادی»، اقتصاد اسلامی، ش 34.
    13. صاحب بن عباد (1414 هـ . ق.). المحیط فی اللغه، ج 2، بیروت، عالم الکتاب.
    14. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1374). تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
    15. طریحى، فخرالدین (1416 هـ . ق.). مجمع البحرین، ج 4، تهران، کتاب فروشى مرتضوى.
    16. علیخواه، فردین (1387). «پیامدهای سیاسی مصرف‌گرایی»، مجله تحقیقات فرهنگی، ش 1.
    17. غلامرضایی، علی‌اصغر (1389). «مبانی مصرف‌گرایی در دنیای جدید و اصول مصرف در اسلام با تأکید بر رسانه ملی»، پژوهش‌های ارتباطی، ش 61.
    18. فراهیدى، خلیل بن احمد (1410 هـ . ق.). کتاب العین، ج 3، چاپ دوم، قم، نشر هجرت.
    19. فقیه، حسین (1381). «دنیاگرایی و دنیاگریزی از دیدگاه قرآن»، رواق اندیشه، ش 10.
    20. فیومى، احمد بن محمد مقرى (بی‌تا). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، ج2، قم، منشورات دار‌الرضی.
    21. قانع، احمدعلی (1392). «آسیب‌شناسی فقهی و اخلاقی تبلیغات بازرگانی»، مطالعات فرهنگ ارتباطات، ش 14.
    22. قرائتى، محسن ‏(1383). تفسیر نور، تهران، ‏مرکز فرهنگى درس‌هایى از قرآن.
    23. قرشى، سید‌على‌اکبر (1412 هـ . ق.). قاموس قرآن، ج 2، 4، 7، چاپ ششم، تهران، دار الکتب الاسلامیه.
    24. کلینى، محمد بن یعقوب (1407 هـ . ق)‏. الکافی، چاپ چهارم، تهران، دار الکتب الاسلامیه‏.
    25. مجلسى، محمدباقر بن محمد تقى (‏1403 هـ . ق). بحار‌الأنوار، ج 100، 70، 66، چاپ دوم، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏.
    26. مصطفوى، حسن (1402 هـ . ق.). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، ج 2، مرکز الکتاب للترجمه و النشر.
    27. مطهری، مرتضی (1354). سیری در نهج‌البلاغه، چاپ دوم، تهران، صدرا.
    28. موفق، علیرضا و علی‌اصغر ‌هادوی‌نیا (1388). «مبانی اخلاقی مصرف از دیدگاه مکاتب سودگرایی، وظیفه‌گرایی و اسلام»، اقتصاد اسلامی، ش 36.
    29. موون، جان (1392). رفتار مصرف‌کننده (عوامل درونی و بیرونی)، ترجمه عباس صالح اردستانی و محمدرضا سعدی، چاپ پنجم، تهران، آیلار.
    30. نورى، حسین بن محمد تقى (‏1408 هـ . ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل‏، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام‏.
    31. نیرومند، لیلا (۱۳۹۱). «میزان تأثیرگذاری تبلیغات تجاری تلویزیون بر مصرف‌گرایی مخاطبان»، مطالعات رسانه‌ای، ش 7.
    32. هاشمی رفسنجانی، اکبر (1385). فرهنگ قرآن: کلید راهیابی به موضوعات و مفاهیم قرآن کریم، قم، مؤسسه بوستان کتاب.
      1. Brierley, Sean (2005). The Advertising Handbook, London, Routledge.
      2. Frith, T. Katherine and Barbara Mueller (2003). Advertising and Societies: Global Issues, Peter Lang, New York.
      3. Khan, Matin (2006). Consumer Behavior and Advertising Management, New Dehli, New Age.
      4. Kotler, Philip and L. Keller Keviin (2012). Marketing Management, 14ed, Newjersey, Prentice Hall.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار