استادیار دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران
چکیده
با توجه به اهمیت توزیع درآمد در جامعه و تبعاتی که توزیع ناعادلانه درآمد می‌تواند به دنبال داشته باشد، شناسایی زوایای مختلف این پدیده بسیار حائز اهمیت است. دولت به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای کشور می‌تواند با اعمال سیاست‌های مالی مناسب از جمله اعمال مالیات‌ها، بستر لازم برای نیل به سمت توزیع عادلانه درآمد و در نتیجه برابری درآمدی دهک‌های مختلف جمعیتی را ایجاد کند و گام بلندی در‌زمینه توزیع عادلانه درآمد بردارد. به همین منظور با توجه به نقش و اهمیت مالیات‌ها در توزیع درآمد، در این مطالعه بر آن شدیم تا تأثیر اعمال مالیات‌های مستقیم بر توزیع درآمد را با به‌کارگیری روش اقتصادسنجی خودرگرسیون‌برداری با وقفه‌های گسترده[1] طی دوره زمانی 1391-1357 به بوته آزمون گذاشته و با استفاده از آزمون تئوری‌های موجود در این زمینه به بررسی رابطه آنها در اقتصاد ایران بپردازیم. نتایج تجربی حاصل از این تحقیق حاکی است که اعمال مالیات بر درآمد اشخاص طی دوره مورد بررسی در ایران باعث بهبود توزیع درآمد و کاهش نابرابری دهک‌های مختلف درآمدی شده است. بر‌اساس نتایج به‌دست آمده می‌توان گفت، اگر دولت اقشار مختلف جمعیتی با درآمدهای مختلف را به دقت شناسایی کند و این سیاست را به طرز صحیحی اعمال کند، می‌تواند در کاهش نابرابری درآمدی و در نتیجه کاهش فقر بسیار تأثیر گذار باشد.
[1]. Auto Regressive Distributed Lag Method (ARDL)
Investigating the Effect of Direct Tax on the Income Distribution in Iran
چکیده [English]
Due to importance of the income distribution in society and the consequences of unfair income distribution, identification of various angles of this phenomenon is so urgent. As one of the most important institutions of the country, government can achieve a fair income distribution by implementing appropriate fiscal policies such as tax. Therefore government provides income equality of different population deciles and makes progress in fair income distribution. Given the importance of taxes in income distribution, the impact of direct taxes implementation on income distribution is tested through Auto Regressive Distributed Lag (ARDL) Method during the period 1978-2012, and their relationship to economy of Iran is investigated by testing existing theories in this context. The experiential results of this study indicate that implementing tax on people’s income improved income distribution and reduced inequality in different deciles income during the study period in Iran. Based on the findings, if the government identifies various layers of population with different incomes cautiously, and implements this policy properly, it can be very effective in income inequality reduction, and so poverty reduction.
کلیدواژه ها [English]
Income Distribution, Fiscal Policies, Direct Taxes, Auto Regressive Distributed Lag Method (ARDL)
مراجع
1. آذربایجانی، کریم، مهدی مرادپور اولادی و زهرا نجفی (1390). «بررسی اثر سیاست‌های مالیاتی بر نابرابری درآمد و رشد اقتصاد»، راهبرد یاس، ش 26.
2. ابونوری، اسمعیل (1376). «اثر شاخص‌های اقتصاد کلان بر توزیع درآمد در ایران»، فصلنامه تحقیقات اقتصادی، ش 51.
3. تشکینی، احمد (1384). اقتصادسنجی کاربردی به کمک Microfit، تهران، مؤسسه فرهنگی هنری دیباگران.
4. جعفری صمیمی، احمد (1375). اقتصاد بخش عمومی (1)، چاپ دوم، تهران، انتشارات سمت.
5. دادگر، یداله و علی‌اکبر غفاری (1387). «بررسی اثر مالیات بر حقوق بر توزیع درآمد در ایران»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، سال هشتم، ش 3.
6. داوودی، پرویز و محمدعلی براتی (1386). «بررسی آثار سیاست‌های اقتصادی بر توزیع درآمد در ایران»، فصلنامه پژوهش‌نامه بازرگانی، ش 43.
7. صمدی، سعید، امین زاهدمهر و ایوب فرامرزی (1387). «بررسی اثر سیاست‌های مالی دولت بر توزیع درآمد و رشد اقتصادی در ایران»، فصلنامه پژوهش‌نامه بازرگانی، ش 49.
8. عصاری آرانی، عباس و همکاران (1390). «بررسی تأثیر سیاست‌های مالی بر توزیع درآمد در ایران»، فصلنامه پژوهش‌نامه اقتصادی، سال یازدهم، ش 1.
9. قنبری، علی، مجید آقایی و مهدیه رضاقلی‌زاده (1390). «بررسی تأثیر توسعه مالی بر توزیع درآمد در ایران»، فصلنامه پژوهش‌نامه اقتصادی، سال یازدهم، ش 1.
ناصری گلعذاری، رسول (1375). «نقش مالیات در توزیع درآمد در خصوص ایران از سال 1370-1350»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران.
نوفرستی، محمد (1378). ریشه واحد و هم‌جمعی در اقتصادسنجی، تهران، انتشارات رسا.
Adam, A., P. Kammas and A. Lapatinas (2014). "Income Inequality and the Tax Structure: Evidence from Developed and Developing Countries", Journal of Comparative Economics, Article in Press.
Brid, R. (2005). "Redistribution Via Taxation: Role of the Personal Income Tax; International Studies Program", University of Toronto.
Bishop, John A., Johm P. Formby and Peter Lambert (2007). "Redistribution Through the Income Tax: the Vertical and Horizontal Effect of Noncompliance and Tax Evasion", Department of Economics, University of Newyork, Discussion Paper Number 99/13.
Chu, Ke Young, Hamid Davoodi and Sanjeev Gupta (2000). "Income Distribution and Tax and Government Social Spending Policies in Developing Countries", IMF Working Paper 00/62, Washington D.C, International Monetary Fund.
Damuri, Y. and Ali A. Perdana (2003). "The Impact of Fiscal Policy on Income Distribution and Poverty", International Studies, Jakarta, CSLS.
Engel, E., A. Galetovic and C. Raddatz (2000). "Taxes and Income Distribution in Chile: Someunpleasant Redistributive Arithmetic", Journal of Development Economics, Vol. 59 _1999.
Granger C.W.J. and P. Newbeld (1974). "Supurious Regression in Econometrics", Journal of Econometrics 2.
Holden, D. and R. Perman (1994). Unit Roots and Cointegration, Applied Economist, New York.
Jiang, Lily (2010). "Estate Tax and Lifetime Income Inequality”, Economic Modelling 27.
Ockner, B. and J. Pechman (1999). "Who Bears the Tax Burden", The Brookings Institution, Washington.
Pozzi, L. (2001). "Government Debt, Imperfect Information and Fiscal Policy Effects on Private Consumption. Evidence for 2 High Debt Countries", Universiteit Gent Working Paper.
Pozzi, L., F. Heylen and M. Dossche (2002). "Government Debt and Excess Sensitivity of Private Consumption to Current Income: an Empirical Analysis for OECD countries", Universiteit Gent Working Paper.
Rosen, H. S. (2005). Public Finance, 7th ed., New York, McGraw-Hill Irwin.
Van Aarle, B., H. Garretsen and N. Gobbin (2003). " Monetary and Fiscal Policy Transmission in the Euro-area: Evidence from a Structural VAR Analysis", Journal of Economics and Business, 55.
World Bank (2014). "InequalIty in Focus, Analyzing the World Bank's Goal of Achieving Shared Prosperity", www.worldbank.org.
Wu, Ximing, Jeffry, M. Perloff, Golan Amos (2006). "Effects of Taxes and other Government Policies on Income Distribution and Welfare", CuDARE Working Papers, University of California, Berkeley.
ابتدای صفحه